افزایش سرمایه چیست و چند نوع دارد؟+ویدئو معرفی افزایش سرمایه

افزایش سرمایه در بورس

اگر شما جزو کسانی هستید که به تازگی وارد بازار سرمایه شده اید حتما متوجه شده اید که حرفه ای های این بازار با اشتیاق خاصی به دنبال اخبار مربوط به افزایش سرمایه شرکت ها هستند و مراحل افزایش سرمایه شرکت های بورسی را بطور دقیق رسد می کنند چرا که می دانند تاثیر افزایش سرمایه بر سهم ها بسیار زیاد است و معمولا سهم هایی که دارای افزایش سرمایه هستند با رشد خوبی همراه می شوند؛ بنابراین وقت آن رسیده است که شما هم بدانید افزایش سرمایه چیست؟ و با انواع افزایش سرمایه آشنا شوید.

افزایش سرمایه چیست؟

افزایش سرمایه در بورس یکی از روش های تامین مالی شرکت ها می باشد؛ بنابراین شرکت ها برای اینکه بتوانند فعالیت های خود را توسعه دهند و قدرت رقابت خود را حفظ و یا افزایش دهند اقدام به افزایش سرمایه می کنند. همچنین بر اساس قانون تجارت ایران هر شرکتی در زمان تاسیس و ثبت، سرمایه ای را به عنوان سرمایه ثبت شده اعلام می کند، افزایش این سرمایه در شرکت که منجر به افزایش تعداد سهام شرکت (به نسبت درصد افزایش سرمایه ) خواهد شد به هر دلیل و روشی افزایش سرمایه نامیده می شود.
در شرکت های که در سازمان بورس پذیرفته می شوند، سرمایه ثبت شده این شرکت ها و افزایش و کاهش آن حسابرسی و اعلام می شود. مقدار سرمایه هر شرکت از ضرب تعداد سهام های شرکت در قیمت اسمی هر سهم یعنی ۱۰۰۰ ریال بدست می آید و سهامداران برای آگاهی از سرمایه ثبت شده هر شرکت می توانید با مراجعه به سایت کدال و مطالعه ی یکی از صورت های مالی آن، سرمایه ثبت شده شرکت را مشاهده کنند.
برای این کار ابتدا درقسمت جست و جوی اطلاعیه ها نماد شرکت مورد نظر خود را وارد کرده سپس یکی از اطلاعیه های مربوط به صورت های مالی را باز کرده و در بالای صفحه و در جلوی نام کامل شرکت سرمایه ثبت شده شرکت را مشاهده می شود.

مزایای افزایش سرمایه برای شرکت ها چیست

شرکت ها همواره در طول دوران فعالیت خودشان نیاز به تامین مالی از منابع مختلف به دلایل مختلف مثل سرمایه گذاری های جدید، خارج شدن از زیان، ورود پول جدید به شرکت و… دارند که راه های زیادی برای جذب این نقدینگی وجود دارد مثل گرفتن وام، انتشار اوراق قرضه و یا انجام افزایش سرمایه در بورس به روش های مختلف؛ بنابراین شرکت های بورسی برای گسترش فعالیت ها و گاهی برای بقا در عرصه ی رقابت، اقدام به تامین مالی و به تبع آن اصلاح ساختار های مالی از طریق انواع روش های افزایش سرمایه که در ادامه به این موضوع خواهیم پرداخت می کنند.

افزایش سرمایه برای شرکت ها منافع زیادی دارد چون سهام عادی الزامی برای پرداخت سود ندارد و شرکت با وارد کردن نقدینگی به حساب خود با خیال راحت می تواند به کار هایی همچون سرمایه گذاری، راه اندازی خط تولید جدید، پرداخت بدهی های شرکت و … بپردازد و این در حالیست که اگر شرکت اقدام به در یافت وام کند برای بازپرداخت اقساط آن باید ریسک زیادی را قبول کند.

مزایای افزایش سرمایه برای سهامداران

سهامداران قبل از هر چیزی باید بدانند که افزایش سرمایه به تنهایی ملاکی برای ارزنده بودن سهام یک شرکت نیست، اما می تواند اتفاق خوبی در راستای پیشرفت و توسعه شرکت و همچنین افزایش قیمت سهام و سود دهی به سرمایه گذاران را رقم بزند.

هر چند که نمی توان بطور قطعی رشد قیمت سهام شرکت را تضمین کرد و خرید سهام قبل یا بعد از افزایش سرمایه را توصیه نمود؛ چرا که ممکن است مواردی پیش بیاید و افزایش عرضه و عدم رغبت سهامداران برای خرید سهام شرکت باعث شود قیمت جدید آن سهام بعد از افزایش سرمایه پایین بیاید و به این ترتیب زیان را به خریدارانش متحمل کند، بنابراین افزایش سرمایه همیشه برای سهامداران خوب نیست. اما به طور کل می توان گفت افزایش سرمایه اقدامی مطلوب و موثر در جهت تأمین منافع آتی سهامداران است، چون در نهایت منجر به بهبود وضعیت شرکت و یا رشد تولید و همچنین سود آوری آن می شود.

از دیگر مزایای افزایش سرمایه برای سهامداران به جز اثرات بنیادی آن بر روی شرکت، اثرات روانی آن بر روی قیمت تابلو سهم خواهد بود؛ به این صورت که معمولا با انتشار خبر افزایش سرمایه، توجه سهامداران به آن سهم افزایش پیدا می کند و شرکت می تواند تا زمان ثبت افزایش سرمایه مورد توجه سهامداران قرار بگیرد؛ بنابراین شاید بتوان گفت که خرید سهام بعد از افزایش سرمایه پر ریسک تر از خرید آن قبل از افزایش سرمایه باشد هر چند که مثال های نقض زیادی هم در این رابطه وجود دارد.

فرآیند افزایش سرمایه چیست؟

زمانی که شرکتی نیاز به افزایش سرمایه پیدا کند، هیئت مدیره شرکت مجمع عمومی فوق العاده ای را برگزار می کند و در آن پیشنهاد افزایش سرمایه و دلایل و روش آن را به دیگر سهام داران اعلام می کند. پس از آن برای تصمیم گیری قطعی اجرای افزایش سرمایه مورد نظر رای گیری می شود؛ اگر این پیشنهاد به تصویب سهامداران برسد اقدامات قانونی و اخذ مجوز از سازمان بورس انجام خواهد شد.

انواع افزایش سرمایه در بورس 

در ایران ۴ روش معمول برای افزایش سرمایه شرکت ها وجود دارد که عبارت است از:

• از محل سود انباشته (سهام جایزه)
• از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
• از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
• به روش صرف سهام

افزایش سرمایه از محل سود انباشته 

طبق قوانین بورس ایران شرکت ها سالانه موظفند حداقل  تا ۱۰٪  EPS خودشان را به عنوان اندوخته در حساب سود انباشته در قسمت حقوق صاحبان سهام شرکت نگهداری کنند که این مقدار می تواند تا ۹۰٪ هم افزایش یابد. زمانی که شرکت حداکثر به میزان ۳ سال متوالی سودی را تقسیم نمی کند و آن را تبدیل به اندوخته می کند، باید در پایان سال سوم مبلغی را که در حساب سود انباشته جمع شده است را یا بصورت نقدی بین سهام داران تقسیم کند و یا با افزایش سرمایه در برنامه های تولیدی و سرمایه گذاری های جدید شرکت از این پول استفاده نماید.

این مطلب برای شما مفید خواهد بود: EPS چیست و چند نوع دارد؟

در واقع با انجام افزایش سرمایه از نوع سود انباشته پولی از خارج شرکت وارد شرکت نمی شود و منبع تامین مالی افزایش سرمایه از حساب اندوخته شرکت است و سهام های منتشر شده جدید به نسبت تعداد سهام، سهام داران و درصد افزایش سرمایه به حساب سهامداران شرکت واریز می شود.

درصد سهام داری افراد مختلف و ارزش بازار سهام آنها هم مطابق فرمول (قیمت تئوریک) بعد از افزایش سرمایه هیچ تغییری نمی کند؛ چون سهام دار جدیدی در این روش وارد سهم نمی شود و از طرفی در افزایش سرمایه ارزش بازار مالکین بصورت واریز سهام تغییر نمی کند و تنها زمانی که سهام های افزایش سرمایه به پرتفوی سهامداران واریز می شود قیمت سهام شرکت به همان میزان کاهش می یابد که به آن رقیق شدن سهام گفته می شود. برای همین در نمودار ها این اختلاف قیمت که بدون انجام معاملات حاصل می شود بصورت گپ بوجود می آید و برای حذف آن از نمودار های تعدیل شده استفاده می شود.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها 

این روش افزایش سرمایه در اقتصاد های دارای تورم مثل اقتصاد ایران انجام می شود؛ برای مثال شرکتی ساختمانی را با مبلغ یک میلیون تومان در ۲۰ سال گذشته خریداری کرده است و امروزه قیمت آن، حدود یک میلیارد تومان است اما در سرمایه ثبت شده شرکت همان قیمت قدیمی لحاظ شده است که باعث کم دیده شدن سرمایه ثبت شده شرکت و به تبع آن کم شدن نسبت دارایی ها به بدهی های شرکت می شود.
شرکت ها برای رفع این مشکل از روش تجدید ارزیابی دارایی ها برای افزایش سرمایه استفاده می کنند؛ پس تجدید ارزیابی دارایی های شرکت به شرطی انجام می شود که بهای تمام شده کالا، دارایی ها و محصولات شرکت با ارزش های جدید اختلاف زیادی داشته باشند.

سهامدارانی که در افزایش سرمایه ار نوع تجدید ارزیابی شرکت می کنند پولی بابت دریافت سهام های انتشار یافته پرداخت نمی کنند و پولی از خارج شرکت وارد نقدینگی آن نمی شود اما در بالا رفتن ارزش دارایی های شرکت در نسبت های مالی ترازنامه تاثیر گذار است؛ در نتیجه درصد مالکیت سهام داران تغییر نمی کند چون سهام هر شخص به نسبت مالکیت آن و متناسب با درصد افزایش سرمایه بطور مساوی اضافه می شود و سهام دار جدیدی از طریق تجدید ارزیابی وارد شرکت نمی شود. همچنین ارزش دارایی های سهام داران نیز تغییر نمی کند و با افزایش سهام ها در پرتفوی سهامداران قیمت سهام به همان میزان کاهش می یابد و سهم رقیق می شود.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران 

زمانی که شرکت های بورسی نیاز به نقدینگی جدیدی داشته باشند اما اندوخته کافی برای انجام افزایش سرمایه از محل سود انباشته را نداشته باشد و یا سیاست شرکت بر آن باشد که از روش های دیگری برای تامین مالی استفاده کند می تواند از افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده ی سهامداران استفاده کند.
در این روش شرکت می تواند با دریافت پول از بدهکاران و سهامداران خودش، منبع مالی افزایش سرمایه خود را تامین کند پس این روش با ورود پول و نقدینگی به شرکت همراه است و چون افزایش سرمایه از نوع آورده نقدی نیاز به حمایت و مشارکت سهامداران دارد شرکت با استفاده از اوراقی به نام حق تقدم، ابتدا به سهامداران خود حق استفاده و شرکت در افزایش سرمایه را می دهد.

اوراقی که به عنوان حق تقدم به انتشار می رسد و به پرتفوی سهامدارن واریز می شود و سهام داران برای تبدیل حق تقدم ها به سهام عادی باید مبلغ اسمی (۱۰۰۰ ریال) را به حساب شرکت واریز کنند؛ مهلت واریز مبلغ اسمی برای حق تقدم حدود ۲ ماه خواهد بود و سهامدارن در این مدت می توانند حق تقدم ها ی خودشان را خرید و فروش کنند؛ بنابراین کسانی که تمایلی برای استفاده از حق تقدم و تبدیل آنها به سهام عادی ندارند می توانند حق تقدم خودشان را بفروش برسانند و مبلغ آن را دریافت کنند.

اما کسی که علاقمند به استفاده از حق تقدم باشد باید مبلغ اسمی را برای مطابق با گواهی حق تقدم برای شرکت واریز کند و بعد منتظر بماند تا مهلت معاملات و پذیره نویسی حق تقدم ها به اتمام برسند که ممکن است این پروسه حتی تا ۶ ماه هم به طول بیانجامد تا سهام های منتشر شده پس از افزایش سرمایه به پرتفوی سهامداران واریز شود.

نکته: اگر شخصی حق تقدم خود را نه به فروش برساند و نه مبلغ مورد درخواست شرکت را واریز کند، پس از پایان مهلت خرید و فروش شرکت از طریق کارگزاری های بورس در بازار حق تقدم های مانده را پذیره نویسی می کند به فروش می رساند و در نهایت تنها تفاوت بین قیمت فروش رفته حق تقدم ها و قیمت اسمی را به حساب سهام دار قبلی که صاحب حق تقدم بوده است واریز می کند.

افزایش سرمایه از صرف سهام 

افزایش سرمایه از صرف سهام روشی است که به تازگی در ایران مورد توجه قرار گرفته است. در این روش مطابق با ماده ۱۶۰ قانون تجارت، شرکت می‌تواند بجای استفاده از اندوخته، مطالبات و تجدید ارزیابی سهام جدیدی منتشر کندو این سهام جدید را برابر با مبلغ اسمی یا علاوه بر مبلغ اسمی سهم بفروش برساند و مبلغی را به‌عنوان اضافه ارزش از خریداران دریافت کند.
البته افزایش سرمایه به روش صرف سهام را می توان به دو طریق حفظ حق تقدم یا سلب حق تقدم انجام داد که شما می توانید برای اطلاع بیشتر و دقیق تر در مورد این روش به مطلب “همه چیز درباره افزایش سرمایه به روش صرف سهام” مراجعه کنید.

این مطلب برای شما مفید خواهد بود: همه چیز درباره افزایش سرمایه به روش صرف سهام

بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟

حال که با انواع افزایش سرمایه آشنا شدید باید گفت که هر نوع افزایش سرمایه از هر محلی جذابیت های خاص خود را دارد و بهترین نوع افزایش سرمایه از نظر سهامداران و شرکت ها متفاوت است.
بطور کلی افزایش سرمایه از محل سود انباشته یا منابع داخلی مانند اندوخته شرکت یا تجدید ارزیابی دارایی ها بهترین روش افزایش برای سهامداران می باشد، در واقع بهترین نوع افزایش سرمایه از نظر سهامدار آن افزایش سرمایه ای است که سهامدار بدون پرداخت وجهی پس از ثبت سهام مالک سهام جایزه شوند.
اما در طرف مقابل بهترین نوع افزایش سرمایه برای شرکت افزایش سرمایه ای است که باعث ورود منابع جدید به شرکت شود، پس افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و صرف سهام بهترین نوع افزایش سرمایه برای شرکت می باشد.